- Post Date 2021-12-09 04:22:47
कृष्ण प्रजापति
सछि दँ न्ह्यः विश्वय् वामपन्थी लहर वया विश्वया स्वब्वय् छब्व थाय् त्यलाच्वंगु देय् रुसय् सोभियत संघ गठन जुल । थांै स्वयां स्वीनिदँ न्ह्यः सोभियत रुसय् सोभियत संघ पतन नापं विश्वब्यापी रुपं वामपन्थी पक्षया राजनीतिक सिद्धान्त रक्षात्मक अवस्थाय् थ्यँवन । थौं नं विश्वब्यापी रुपं स्वयेगु इलय् कम्युनिष्ट आन्दोलन वा वामपन्थी पक्षया सिद्धान्त रक्षात्मक अवस्थाय् थ्यनाच्वंगु दु । सछि दँ न्ह्यः आक्रमक शैलीं न्ह्यानाच्वंगु विश्वया वाम घटकतय्गु अवस्था थौं रक्षात्मक अवस्थाय् लानाच्वंगु खँय् विश्वय् न्यनाच्वंगु थीथी वाद वा सिद्धान्तया गतिविधिया नं उलि हे प्रभाव खनेदु । थौं नेपालय् नं सरकारय् प्रमुख रुपं वामपन्थी इतर मनूत थ्यनाच्वंगु दु । वाम घटकतय्त उदार प्रजातान्त्रिक घटकं थःपिसं धाःथें तयेत जक संलग्न यानाच्वंगु दु । थ्व ल्याखं स्वयेगु खःसा वर्तमान अवस्थाय् नेपालय् नं वामपन्थीतय्गु स्थिति रक्षात्मक अवस्थाय् दु ।
छगू इलय् तसकं बय्बय् जुइक ल्याटिन अमेरिकी राष्टय् वामपन्थी लहर चले जूगु खः । तर सोभियत संघया पतन नापनापं थीथी देय् दुने च्वंपिं कम्युनिष्टतय्सं थःपिनि गतिविधि न्ह्यज्याके मफयेवं धाःसा सिथिल जुजुं थौं उगु देसय् नं वाम आन्दोलन रक्षात्मक स्थितिइ थ्यँवन । लाओस, भियतनाम, क्यूवा लगायतया मुलुकय् न्हापांगु विश्वयुद्ध लिपा जनलहर वयाः निगूगु विश्वयुद्ध लिपा कम्युनिष्ट शासन पद्धति लागू जूगु खः । सुरुं लेनिनया नेतृत्वय् न्ह्याःगु अक्टोबर क्रान्तिपाखें विश्वया स्वब्वय् छब्वः भू भाग त्यलाच्वंगु देय् रुसय् सोभियत संघ वा कम्युनिष्ट शासन सुरु जूगु खः । थ्व न्हापांगु विश्वयुद्धया लिच्वः खः । चीन, भियतनाम, कम्पुडिया, लाओस व क्यूवा निगूगु विश्वयुद्धपाखें कम्युनिष्ट आन्दोलन तच्वः जुयालिं वामपन्थी सरकार गठन जूगु देय्त खः । अज्याःगु अवस्थाय् विश्वब्यापी रुपं जनवाद व न्हूगु जनवाद कथं चीनं किसानतय्गु जग्गा चक्लाबन्दी याना यंकल । उत्पादनया मूमू साधनयात राष्टियकरण याना यंकल । निजी सम्पत्तिया थासय् फुक्कं कम्यूनपाखें चले यायेगु कथं सार्वजनिक महत्वया संस्था व उद्योगतय्गु विकास याना यंकल । थुकिं यानाः तीब्र ढंगं विकास व आर्थिक उन्नति नं जूवन । गुकिं यानाः सलंसः द्धलंद्धः दँ न्ह्यःनिसें सामन्ती शासन ब्यवस्थां याये मफयाच्वंगु उन्नति व विकास कम्युनिष्ट शासन पद्धतिं यात । थ्व छगु एकीकृत समाज निर्माणय् श्रमिक वर्गया उपस्थितिया लिच्वः खः ।
थौं हाकनं छक्वः विश्वय् ल्याटिन अमेरिकी मुलुकय् वामपन्थी लहर सुरु जूगु दु । थीथी थासय् प्रजातान्त्रिक शासन पद्धति चले जुयाच्वंगु मुलुक दुने तकं वामपन्थीतय्सं ल्हाः द्यःने लाका यंकाच्वंगु खनेदु । ल्याटिन अमेरिकी देसय् जूगु हरेक स्वतन्त्र निर्वाचनय् हाकनं छक्वः वामपन्थी दलतय्गु बहुमत खने दयाच्वंगु दु । जनताया संघर्षय् न्ह्यःने दनाच्वंपिं आपालं वामपन्थी शक्तित ल्याटिन अमेरिकाय् न्ह्यःने लानाच्वंगु धइगु छगू कथं विश्वब्यापी रुपं हाकनं छक्वः वामपन्थी घटकतय्गु लहर वःगु संकेत खः । आन्दोलन धइगु राजमार्ग थें तप्यंक वनीमखु । थ्व नागबेली कयाः गब्लें च्वय् गब्लें क्वँय् लानाच्वनीगु चीज खः । जनलहर हयेगु अःपुगु खँ नं मखु । अन्तर्राष्टिय व राष्टिय परिस्थिति मिले मजूतले थ्व सम्भव नं मजू । छगू इलय् नेपालय् माओवादीं देय् कब्जा याइगु स्थितिइ थ्यंगु खः । तर थौं उपिं नं रक्षात्मक स्थितिइ थ्यनाः पार्टी एकीकरण यानाः न्ह्यज्यायेत बाध्य जूवन । विश्वय् नं थज्याःगु उथल पुथल बारम्बार खने दयाच्वंगु दु ।
दक्षिण अमेरिकी देय् चिल्लीइ नं अनया तानाशाही शासकत पतन जुइवं छक्वलं वामपन्थीतय्गु लहर सुरु जूगु दु । नापनापं सेनां बिद्रोह यानाः पतन यानाबिउगु देय् दुने तकं कम्युनिष्ट लहर वयाच्वंगु स्वयेबय् थौं कम्युनिष्ट पार्टीत नं रक्षात्मक अवस्थां मुक्त जुइगु संकेत खने दयावःगु दु । अथे खःसां नेपालय् खनेदुगु वामपन्थी अवसरवाद व दक्षिणपन्थी अवसरवादं धाःसा नेपाली जनतायात तकसं मर्माहत यानाच्वंगु दु । वाम घटक दुने खने दयाच्वंगु सत्तालिप्सा, सिद्धान्त स्वया नं मुढे बलया भरय् सत्ताय् थ्यंकेत याइगु दउपेचनिसें कयाः चुनावया इलय् स्पष्ट विपक्षी वा सिद्धान्त मिले मजूगु पार्टीनापं याइगु एकताया कारणं कम्युनिष्टतय्सं जनविश्वास काये मफयाच्वंगु खः । खास सत्रु छुकियात माने यायेगु धइगु खँय् तकं अलमल जुजुं पतन जूवंपिं वामवन्थी घटकं आः तक नं जुजुयात तकं साथ कया जूसां थःपिनि हैहियत अप्वयेकेत स्वयाच्वंगु दु । थ्व सामन्ती शासन ब्यवस्थाय् जुइगु चलखेल खः । आः तकतिनि जक २०२८ सालया वामपन्थी नेता व झापा बिद्रोहया अगुवा राधाकृष्ण मैनालीं राप्रपाया महाधिवेशया इलय् जुजु स्वयां जुजुवादी जुयाः न्ववानादीगु खँयात मूल्यांकन याना स्वयेगु इलय् थज्याःगु रहस्योघाटन जुइगु खनेदु ।
भेनेजुइला, निकारागुआ, चिलि, साल्भाडोर थेंज्याःगु देसय् जूगु स्वतन्त्र निर्वाचनय् नं वामपन्थीतय्गु प्रतिश्पर्धा स्वयेगु खःसा न्हापा न्हापा थें तसकं लज्यास्पद खनेमदु । प्रतिश्पर्धा सशक्त खनेदु । उकिं नं ल्याटिन अमेरिकी देय् दुने खनेदुगु थ्व वामपन्थी लहरं हाकनं छक्वः विश्वब्यापी रुपं कम्युनिष्ट वा वामपन्थीतय्गु लहर वःगु दु धायेगु संकेत क्यंगु दु । चीन, रुस, लाओस, क्युवा, भियतनाम थेंज्याःगु कम्युनिष्ट राष्टतय्सं लेनिन, स्टालिन लगायत वामपन्थी बुद्धिजिवीतय्गु बुदिं तःजिक हनेगु याःगु व उकिया प्रभावं थीथी मुलुकय् तकं कम्युनिष्ट शासन ब्यवस्था कायम यायेगु लागिं गतिविधित जुयाच्वंगु खँयात ध्यानय् तयाः स्वयेगु इलय् थ्व देय् थें विश्वया आपालं मुलुक दुने नं थौं वामपन्थी रौनक च्वन्ह्यानाच्वंगु दु धइगु खनेदु । बरु समाजवादी देय् चीन दुने थीथी कथं पूँजीवादी प्रतिश्पर्धायात नं उच्च मूल्यांकन यानाः आर्थिक उन्नतिया लँपू ज्वंगु कारणं अनया मनूतय्गु स्तर नं उलि हे च्वन्ह्यानाः चिनियाँ कम्युनिष्ट पार्टीया न्ह्यःने सुं बिरोधी शक्ति तकं उपस्थित जुइ मफुगु धइगु खँयात नं झीसं दुवाला स्वयामाःगु खनेदु ।
बांलाःगु ज्या याना क्यने फत धाःसा व राज्यं सारा जनतायात चित्त बुझे जुइकथं बांबांलाःगु जक ज्या याना क्यन धाःसा मेबलय् स्वयां अन सरकार व पार्टीया लागिं सहयोगी राजनीतिक दलत जक अप्वइगु खनेदु । तर झीथाय् खाली सत्ताय् थ्यंकेया लागिं जक कम्युनिष्ट पार्टी दुने विभाजन यायेगु चलन अप्वःगु खनेदु । विश्वब्यापी रुपं कम्युनिष्ट वा वाम घटकतय्गु हाकनं छक्वः जनलहर वयाच्वंगु थ्व इलय् भारत, अमेरिका जक मखुकि नेपाः थेंज्याःगु नकतिनि प्रजातन्त्र व गणतन्त्रया नारा सार्थक जूगु देसय् तकं वामपन्थी लहरया न्हूगु सम्भावना धाःसा तसकं सम्भव जू ।
...
All Comments.......
Please Login/Register To Comments