- Post Date 2022-05-16 02:56:47
सुनील सापकोटा
आज बुद्ध जयन्ती । बुद्ध लाई हिन्दु धर्ममा भगवान बिष्णुको अवतारको रुपमा मानिन्छ । हुनत वेदमा अवतारवादको कुनै उल्लेख छैन । यो अवतारवादको अन्धबिश्वास पछी जोडिएको हो जस्तो मलाई लाग्छ । वैदिक सनातन धर्मलाई बुद्धले अस्विकार गरेका छन। खैर त्यतातिर म जान्न । चर्चा गर्दा लामो हुन्छ ।
म बुद्धको दुई प्रसिद्ध स्थानहरुमा गएको छु। एउटा भारतको विहार राज्यको वोध गया र अर्को नेपालको लुम्बिनी । हिन्दु धर्मावलम्बीहरु बुद्ध विहारहरुमा पनि आफ्नै हिन्दु परम्पराले बुद्ध लाई पनि हेर्ने गर्छन् , जो गलत छ जस्तो मलाई लाग्छ।
मैले बुझे सम्म बुद्धको मूर्ति सामुन्ने केही न माग्नुस । हिन्दु देवी देवता जस्तो बुद्धले केही पनि वरदान दिदैनन् । बुद्धको मूर्ति सामुन्ने रोएर , कराएर , गिडगिडाएर केही पाइनेवाला छैन । न पूजा गर्नु , न प्रार्थना गर्नु , न हाथ फैलाउनु , न दया को भिख माग्नु । उनी सङ सुखको ,समृद्धिको , चिरायू को आशीर्वाद मागेर पाइनेवाला छैन ।
वास्तवमा भन्ने हो भने बुद्ध वा बुद्ध पुरुषहरुले कसैलाई केही दिन नै सक्तैनन् । बुद्ध पुरुषले त मानिस भित्रको सुतेको चित्त लाई जगाउने मात्र हो । जो लुकेको ज्ञान छ त्यसलाइ जागृत गराउने मात्र हो। मानिसहरु सङ रहेको अपार क्षमताहरुको आभास गराउदै सबैलाई बुद्ध बन्नको लागि प्रेरित गर्ने मात्र हो , ताकि हरेक व्यक्ति बुद्ध बनोस र आफ्नो सुख र शान्तिको लागि कसैको अगाडी दयाको भिख न मागोस । यो बाटो हिंड्न् गाह्रो र लामो छ । तर सत्य को बाटो यहि होला हिन्दु देवी देवताहरु बाट जस्तो यो बुद्ध धर्ममा चमत्कार , समत्कार केही हुने वाला छैन ।
बुद्ध पुरुषहरुले न पैसा दिन्छन्, न पद, न मान – प्रतिष्ठा। त्यसैले कहिले पनि तपाईंहरु गौतम बुद्ध की प्रतिमाको अगाडि फूल न चढाउनु होला । प्रार्थना न गर्नु होला । उनको प्रशंसामा मंत्र पढेर चापलुसी गर्ने , खुशामद गर्ने , र फकाउने काम कुरा न गर्नु होला । यस्तो गर्नु भयो भने तपाईंको सम्पुर्ण कोशिसहरु बेकार जान्छन् भन्ने मेरो बिचार हो।
बुद्धले बताएको कुराहरु लाई बुझ्नुस , मनन गर्नुस। चित्त न बुझे छोड्नुस। बुद्ध मार्गी नै हुनु पर्छ भन्ने छैन । म बुद्ध मार्गी होइन पनि । तर म सबै धर्महरु बुझ्न खोज्छु । बस् सत्यको मार्ग लाई बुझ्नुस । बुद्ध धर्मले मानव कल्याणको चार आर्य सत्य और अष्टांगिक मार्ग बताएको रहेछ । शील, समाधि , प्रज्ञा ,प्रेम, करुणा , दया, मैत्री आदि बुद्धका दर्शनमा रहेछन् ।
त्यसैले आज बुद्धको मूर्ति ÷ प्रतिमा लाई दुनियाँमा केहिले जुन तोडफोड र क्षति पु¥याइ रहेका छन ती सबै मुर्ख हुन जस्तो मलाई लाग्छ । कसैले बुद्ध लाई गाली र अपमान गर्दैमा रिसाउने कुरा पनि रहेनछ । किनभने बुद्ध न विहारहरुमा छन , न शास्त्रहरुमा , न मूर्तिहरुमा छन ।
बुद्धलाई भेट्ने हो भने उनले भनेको मार्गमा हिंड्नु पर्छ
बुद्धको ज्ञान वा दर्शननै मनुष्य भित्र रहेको मनको अँध्यारो लाई हटाइ बत्ति बाल्नु हो। अर्थात् अज्ञानता भगाइ सत्यको खोज हो।
“ ईश्वर र बुद्ध संगै रहन सक्तैनन् । ईश्वर काल्पनिक कुरा हो भने बुद्ध यथार्थ वक्ता हुन् “ भन्ने भनाइ भारतका दार्शनिक राहुल सांस्कृत्यानको पुस्तक मेरो जीवन यात्रामा उल्लेख गरिएको शब्दको पैंचो लिंदै यो लेखको अन्त्य गर्छु धन्यवाद !
बुद्ध जयन्तीमा मेरो सबैमा शुभकामना !...
All Comments.......
Please Login/Register To Comments