“मतिनाया सः” सफूली दुवालाः
- Post Date 2024-03-22 02:39:51
कवि प्रेमकृष्ण ताम्रकारजुं च्वयादीगु चिनाखँ (कविता) सफू खः । ताम्रकार समाजया कुलदेवता उग्रचण्डी माई संरक्षण समिति, (भजन समिति) यलं प्रकाशन जूगु थ्व नेपालभाषा साहित्य ख्यलय् बिस्कंगु (विशेषतापूर्ण) सफू धायेमाः ।
कवि भाजुया म्हसिका (परिचय)
वय्कः झीगु स्वनिगः दुने यलदेय् (ललितपुर) वि. सं. १९९४ सालय् अबु कृष्णबहादुर ताम्रकारजुया पुत्ररत्न जुयाः जन्म जुयादीम्ह खः । वय्कःया म्हसिकाया झ्वलय् निगू प्यंगू शब्द थुकथं जुल । वय्कःया लजगाः कालिगढ, सरकारी जागिर, मुर्तिकार, व्यापारी, कला कुटिर ह्याण्डिक्राफ्टया प्रोप्राइटर, इलय् ब्यलय् थीथी पत्र पत्रिकाय् च्वसू प्रकाशन यानाः च्वनादीम्ह छम्ह साहित्यकार, बाल विकासालय (पुस्तकालय) या संस्थापक, थीथी संस्थाया दुजः, भारत, जापान, हङकङ, कोरिया, अष्ट्रेलिया देसय् भ्रमण यायेधुंकूम्ह खः । थौंकन्हय् वय्कः सुथय् बहनी थीथी भजनय् संलग्न जुयादीम्ह, अले निक्वः जंकु सिधेयेधुंकूम्ह हनेबहःम्ह जेष्ठ नागरिक न खः । श्री उग्रचण्डी भजन संग्रह सफूया संकलक व सम्पादक नं खः । काव्य सुगत सुभाषित कविता संग्रह सफू न वय्कलं पिथनादिइधुंकूगु दु । यलया थीथी भजन मण्डलया वय्कः दुजः अले थःम्ह हे हारमोनियम थानाः सुमधुर संगीतमय् भजन हालादीम्ह भजन गायक नं खः । यलय् जक मखु स्वनिगः येँ, यल, ख्वप व स्वनिगलं पिने थीथी जिल्लाय् इलय् ब्यलय् झायाः भजन प्रस्तुत यानाः च्वनादीम्ह खः । वय्कलं च्वयातःगु नेपालभाषाया भजन म्येँयात डिभिडी चक्कातक पिथनेधुंकूगु दु । थुगु भ्यूजियल संकिपा थीथी टि.भी. च्यानलं प्रसारण जुयाच्वंगु खनेदु । नापं चिनाखँ मुनाः सफू ‘खिचाया न्हिप्यँ’ पिकायेत्यंगु नं दु । थुकथं प्रेमकृष्ण ताम्रकारजु बहुआयामिककथं म्हसीकेफु ।
मतिनाया सफू
थ्व सफुतिइ सच्छि व च्यापू (१०८ पौ) दु । सफूया आवरण चित्र महाद्यःयात पार्वती स्वाँमाः क्वखायेकाच्वंगु अतिकं बांलाःगु रंगीन चित्रं छायेपियातःगु दु । सफूया दुने राधा–कृष्ण, बुद्ध भगवानया रंगीन फोटो अले मेगु सान्दर्भिक प्यपाः रंगीन फोटोत नापं, थुकिइ दुगु कवितालिसे स्वापू दुगु यक्व चित्रतपाखें थ्व सफूयात छायेपियातःगु दु ।
ताम्रकार समाजया नायः रबिन्द्रराज ताम्रकारजुया मन्तुना, साहित्यकार समालोचक डा. पुष्पराज राजकर्णिकारजुया भिन्तुना नापं ‘न्हू प्रेष्टिज नेपाः’ राष्ट्रिय लय्पौया सम्पादक नरेन्द्रबहादुर राजभण्डारीजुं बियादीगु भिन्तुनाय् व्यक्त जुयाच्वंगु बिचाः थ्व सफूयात कयाः बांलाक च्वछायातःगु खनेदु । थ्व सफू २०७२ सालय् छगू भव्य समारोहय् अतिक हनबहः म्ह शताब्दी पुरुष डा.सत्यमोहन जोशीजुं विमोचन यानादीगु खः । थ्व सफुतिइ दुगु ९२ पू कवितायात विधागत रुप स्वयेबलय भजन, मतिना, देशप्रेम, झीगु संस्कृति, धार्मिकग्रन्थवेद, नेपाःया संविधान, शहीद, शान्तिक्षेत्र, योग÷ध्यान, पुजा, दान, जीवननापं स्वापू दुगु महत्वपूर्ण पक्षतय्त विषयवस्तु दयेकाः कविता (चिनाखँ) चिनातःगु खनेदु । धात्थें धायेगु खःसा प्रेमकृष्ण ताम्रकार छम्ह आध्यात्मिक चिन्तक, नेवाः देय्या छम्ह सपुत खः धइगु थ्वहे सफुतिं क्यं । सफूया आकार स्वयेबलय् छगू बःचाधंगु सफू थें च्वं । तर थुकि दुने कविजुं प्वंकातःगु विषयवस्तुया विविधताय् ब्वलनाच्वंगु भावयात दुनुगलंनिसें थुइकेगु स्वयेबलय् थ्व सफुतिइ विभिन्न भाव लुइकेफु । छाय् धाःसा थुकी दुथ्याःगु कवितात गुलि तःब्या अले गुलि तःजाः (गहिराइ) दु धयाथें च्वं । वय्कःया थुगु सफूरुपी समुद्रय् दुहाँवनाः मालाकायेफुसा (मोति, माणिक, शंख, इत्यादि अनेक अमुल्य वस्तुत लुइकेफइ थें ताः । जिं थ्व सफुतिइ च्वंगु भजन व मतिना नितायात जक कयाः छुं विचाः प्वंकेगु कुतः याना ।
भजन
भजनया खँय् छत्वाःचा खँ थन न्ह्यब्वयेगु पाय्छि जुइ धयागु जिं ताय्का । झीथाय् थःथः आराध्य द्यःया नां कायेगु द्यःया महिमायात कयाः कीर्तन भजन यायेगु चलन दु । भजन धाल कि द्यःप्रति निष्ठा, आस्था व भक्ति भावना प्वंकेगु ज्या खः । द्यःया भक्तियानाः मुक्ति जुइ धइगु छगू विश्वासकथं तपस्या, यज्ञ, होम, ध्यान, उपासना व पुजा यायेगु छगू पक्ष खःसा व थेंतुं भजन यायेगु दकले अःपुगु छगू माध्यम नं खः । थ्व सन्र्दभय् झीगु धर्मशास्त्र श्रीमद्भागवत् महापुराण सफूया निगू श्लोक थन सान्दर्भिक जुइ धकाः न्ह्यब्वयेगु पाय्छि जुइगु तायका ।
१) श्रवणं कीर्तनं विष्णोः स्मरणं पाद सेवनम् । अर्चनं बन्दनं दास्य संख्य मात्मनिवेदनम् ।।
अर्थात थ्व श्लोक ९ प्रकारया (नवदा) भक्तित मध्ये कीर्तन भक्ति नं छगू खः कीर्तनभक्ति द्यःपिनिगु (ईश्वर) नाम गुणया खँय् चर्चा जुइ ।
२) नाँह वसमि बैकुण्ठे योगिनं हृदयेन च । मद्भक्ता यत्र गायन्ति तत्र तिष्ठमी नारद ।।
अर्थात् छन्हु नारद ऋषिं नारायणद्यःयात न्ह्यसः तयादिल कि हे ‘ईश्वर छि गन च्वनादी’ ? धाःगु न्ह्यसःया लिसलय् श्री नारायणद्यःनं लिसः बियादिल, ‘जि बैकुण्ठय् नं मखु, योगीतय्गु नगलय् नं च्वनीम्ह मखु, बरु गन भक्तिपूर्वकं जिगु भजन याइ, जि अन हे च्वनीम्ह । खः ।” धकाः लिसः बियादिल ।
कवि भाजुं थःगु खँया सार कयाः भजन–म्येँ च्वयेगु, भजन कीर्तन यायेगु, ज्या यानादीगु ला धइथें जिं ताय्का । वय्कःया थ्व सफुतिइ सरस्वती बन्दना, अनित्य संसार, उग्रचण्डी मां लुमंकाः, पुजा, वेद, अनित्य जीवन, बटुक भैरवनाथ, ईश्वर म्हसीके, प्रभुया महिमा, उग्रचण्डी माईया भजन, मखुगु कर्मय् वनाः, करुणामय भजन, सुलकासा म्हिताः, पुष्पाञ्जली नांया समेत झ्रिखुपू भजन–म्येँ थ्व सफुतिइ दुथ्यानाच्वंगु दु । थुपिं फुक्क भजनत, लयात्मक, भक्तिभाव प्रधान छन्दोबद्ध, अन्त्यानुप्रास मिलेजूगु अलंकारयुक्तगु खनेदु । थथे धायेबलय् कवि प्रेमकृष्ण ताम्रकारजुया कलमं पिहाँवःगु कवितात मार्मिक जुयाः दुनुगलंनिसें हे नालाकायेबहः जू । भजनय् लय्, तरज, ताल, सूर, फुक्कं मिलेजुइक छ्यलातःगु जिं ताय्काच्वना ।
मतिना
सफूया नां हे ‘मतिनाया सः’ जूगुलिं थुकिइ दुने छु दु धकाः दुवालाः स्वयाबले सफूया ४३ पृष्ठखय् थ्वहे नांया छपु कविता दु । अले थ्व सफुतिइ मतिनालिसे स्वापू दुगु माया सुया तःधं ? (२) देय्या माया सीमखु गुबलें (३) झीथाय् छ जक मदुगु ? (देश प्रेम) (४) माया मरु माया क्यंकाः (५) मयःम्हेसित जिगु मतिना । ६) माया यायेगु रहर (७) छंगु लँपु स्वयाः (८) प्रेम व घृणा (९) मतिना (१०) मतिनाया म्येँ – नांया चिनाखँनापं झिपु कविता थुकिइ दुथ्याकाःतःगु दु।
मतिना धयागु छु विषयवस्तु वा मनूया स्वभाव व गुणप्रति मनय् लुयावइगु आकर्षण वा आत्मीयता खः, अनुराग खः । थथेंतुं – रुप, गुण, स्वभाव – सामीप्य वा कामवासनां यानाः – मिसा मिजँया दथुइ जइगु अनुराग खः । अथेतुं मनय् लुयावइगु दया – माया खः । प्रेमी – प्रेमिकाया प्रेम सम्बन्धी खँल्हाबल्हा नं मतिनाया दुने लाःवः । माया, पिरती, प्रेम, रसवस, बासना अले ल्याय्म्हभाजु व ल्यासेमय्जु थवंथवय् जुइगु रतिकासा, ज्या फुक्क मतिना शब्दया दुने लानाच्वंगु दु । प्रेमकृष्णजुया थ्व सफुतिइ दुगु मतिना सम्बन्धि कविताय् गनं देश प्रेम, गनं घृणा अले प्राकृतिक नियमकथं मिजँ मिसाया दथुइ जुइगु मतिना (प्रेम) अनेक खँग्वलं दुस्यःगु भावत पिज्वयाच्वंगु दु ।
मतिनाया सः नांया कविताय प्यंगू चरण दु । ‘गथे ल्वःमंके मधुमय वाक्य’ ?, ‘गथे ल्वःमके छंगु लुमन्ति’ ?, ‘गथे जिं माःवये अदृष्य मार्गय्’ ?, ‘गथे ल्वःमके छंगु मतिना ? कविजु थन प्यंगू न्ह्यसः तयाः प्रेमीया लुमन्ति चाकुस्य माकुस्य च्वंगु धापू गथे यानाः लुमंके ?, न्ह्याबलें नुगलय् लुयाः वयाच्वनीगु लुमन्ति अले खनेमदुगु लँपुइ गथे माःवये ?, मतिनायात गथे ल्वःमंके ? धकाः अतिकं बालाःगु गेय्मात्मक (संगीतया लयनापं वइगु), कविता च्वयादीगु दु । थ्व कवितां कविजुया नुगःघाः उलाक्यंगु दु ।
थुकथं कवि प्रेमकृष्ण ताम्रकारजुया ‘मतिनाया सः’ सफू नेपालभाषा साहित्य अनुरागी पाठक, धर्मकर्म, भजन हालीपिं भक्तजनतय्त जक मखु, देश प्रेम, शान्ति मार्गय् जुइपि, देय्या लागि शहीद जुयादीपिन्त थःगु शब्दं श्रद्धाञ्जली नं बियादीगु दु । थ्व सफुलिइ मेमेगु नं यक्व यक्व खँ दुगुलिं थुकियात जिं छगू सागर हे ताय्काच्वना । वय्कःया थज्याःगु हे ग्यसुलाःगु मेमेगु सफूत नं ब्वनेखनी धयागु आशा याना ।
...
All Comments.......
Please Login/Register To Comments